.

چگونه بايد در محيط مدرسه احترام به افكار ديگران و اخلاق و ادب را تمرين كنيم؟

شاخص هاي كرامت انساني

۱۰۴ بازديد

شاخص هاي كرامت انساني

 با استناد به متن آموزه هاي ديني، مي توان معيارهايي را براي كرامت انساني معرفي نمود كه مبنايي باشد براي  آنكه مشخص شود فردي صاحب كرامت است يا خير؛همچنين اين شاخص ها، معيارهايي را براي آنكه افراد صاحب كرامت نفس شوند،  معرفي مي نمايد.

1. خويشتن داري

يكي از معيارهايي كه مشخص كننده انسان هاي با كرامت است، خويشتن داري ومالكيت هواي نفس است. انسان كريم بر زبان،  غضب و اميال خويش تسلط دارد، چشم و دلي پاك دارد و هواي نفسش در نظرش كوچك و پست است.

امام علي (ع) در اين خصوص چنين بيان مي دارند: «الكريم من تجنب المحارم وتنزه عن العيوب»؛[82]  انسان باكرامت كسي است كه از حرام اجتناب مي كند و از همة  عيب ها منزه و پاك است. «من كرمت نفسه، صغرت الدنيا في عينه ومن هانت نفسه كبرت الدنيا في عينه»؛[83] هر كس كرامت نفس داشته باشد ، دنيا در ديده اش كوچك است وهر كس نفسش خوار باشد دنيا در ديده اش بزرگ است. «أملك عليك هواك وشحّ بنفسك عمّا لا يحلّ لك،  فإنّ الشحّ بالنّفس حقيقة الكرم»؛[84] هواي نفست را نگه دار و نسبت به خويشتن از آنچه حرام است بخل بورز؛ زيرا بخل نسبت به خويشتن،  حقيقت كرم است. «من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته»؛[85] آن كس كه كرامت نفس دارد، شهوات و تمايلات نفساني، نزدش خوار و حقير است. «من كرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصية»؛[86] آن كس كه كرامت نفس دارد ، هرگز آن را با ارتكاب گناه و نافرماني پست و موهون نمي سازد. «ثلاثة تدلّ علي كرم المرء؛ حسن الخلق، كظم الغيظ وغضّ الطّرف»؛[87] سه چيز گواه كرم مرد است: خوش خويي، غلبه برخشم و چشم پوشي.

2. نرم خويي وخوش اخلاقي

معيار ديگري كه نشانگر كرامت انساني است،  خوش اخلاقي و نرم خويي است.

علي(ع) مي فرمايند: «من الكرم لين الشّيم»؛[88]  نرم خويي از كرم است. و «والكرم حسن السّجية»؛[89] خوش رفتاري از كرامت است. و «يستدلّ علي كرم الرجل بحسن بشره وبذل برّه»؛[90] بر كرامت آ دمي، با گشاده رويي و  نيك خويي و احسان كردنش استدلال شود.

3. پايبندي به عهد و پيمان

كريمان، كساني هستند كه هنگام بستن عهد و پيمان و دادن وعده، خود را ملزم به انجام آن مي دانند.

مولاي متقيان چنين تأكيد دارند كه: «مِن الكرم الوفاء بالذِمم»؛[91]  از نشانه هاي كرامت، وفاي به تعهدات است. و «الكرم بذل الجود وانجاز الوعود»؛[92]  كرامت، بخشش را به كار بستن و پيمان ها را به جاي آوردن است. و «الكريم إذا وعد وفي وإذا تواعد عفي»؛ كريم هنگامي كه وعده اي مي دهد به آن  وفا مي كند و هنگامي كه به او وعده اي داده مي شود، از آن  در مي گذرد. و «سنّة الكرام الوفاء بالعهود، سنّة اللئام الجحود»؛[93] سنت انسان هاي كريم، وفاي به پيمان ها است و سنت انسان هاي لئيم، انكار و تكذيب است.

.

.

.

كرامت انساني در نگاه امام رضا (عليه السلام)

۱۰۰ بازديد

 

كرامت انساني در نگاه امام رضا (عليه السلام)

اسلام، به انسان از چنين ديدگاهي مي نگرد و در تأمين نيازهاي او، مذهب، عقيده و افكار او را ملاك قرار نمي دهد، بلكه انسانيت و كرامت او را ملاك قرار دادند ....  امام رضا (عليه السلام) – زكريا بن آدم: سألتُ الرضا (عليه السلام) عن رجل من اهل الذمّه اصابهم جوعٌ، فاتي رجلٌ يولد له، فقال: هذا لك اطعمه و هو لك عبدٌ. قال (عليه السلام): لا يبتاع حرّ، فانّه لا يصلح لك و لا من اهل الذّمه.»[1]
زكريا (از شاگردان امام) مي گويد: از امام (عليه السلام) پرسيدم كه مردي از اهل ذمّه (غير مسلمان مقيم در كشورهاي اسلامي) كه به فقر و گرسنگي دچار شده بود، فرزندش را آورد و گفت: فرزندم مال تو، او را خوراك بده و او برده تو باشد. امام فرمود: (آنان) آزاده خريد و فروش نمي شود، اين كار شايسته تو نيست، از ذميان نيز روا نمي باشد.
سخن امام، در اوج كرامت انسان و ارزش هاي انساني قرار دارد و ارزش هاي مالي را نفي مي كند. امام رضا (عليه السلام) اجازه نمي دهد آزادي فرزند انساني اگر چه ذمي و كافر باشد، با امور مادي معاوضه گردد و كرامت و منزلت انسان به بهانه اينكه گرسنه است خدشه دار شود. از نظر امام، انسان آزاد است و احتياجات اقتصادي نمي تواند او را برده او سازد و آزادي خدادادي او را سلب كند، اگرچه مسلمان نباشد.... بنگريد كه اين بينش درباره كافران و ذميان است.[2]

جايگاه كرامت انساني در آموزه هاي ديني و رهنمودهاي امام خميني(ره)

۱۰۳ بازديد

قرار گرفتن در جاذبه محبت خدا كه در نتيجة تقوا به وجود مي آيد، بالاترين مرحلة تكامل يك انسان است؛ زيرا تا آدمي از زرق و برق دنيوي حيات نگذرد و زنجيري را كه با دست خود به جهت علاقه به مال و منال و مقام و شهرت به روح خود بسته است باز نكند، موفق به قرار گرفتن در جاذبة محبت خداوندي نمي گردد. تقوا دو جزء اساسي سلبي و ايجابي دارد: جزء سلبي آن عبارت است از: صيانت ذات از آلودگي هاي شئون طبيعي محض و تمايلات حيواني و نگهداري ذات از تباه شدن در شعله هاي سوزان خودخواهي. اين جزء از تقوا مقدمة ضروري گرديدن تكاملي است كه هر اندازه بيشتر مراعات شود بر آمادگي براي تحول و دگرگوني افزوده مي شود و همة آيات مربوط به لزوم تزكيه و تهذيب نفس و بسياري از اصول و قواعد اخلاقي مربوط به اين جزء از تقوا است. جزء ايجابي آن عبارت است از: تحصيل صفات حميده و عالية انساني و اعتقاد به تحت سلطه و نظارة خداوندي قرار گرفتن و قرار دادن خود در جاذبة كمال و صعود بر مقام من حقيقي.



هجدهمين پرسش مهر رئيس جمهور چگونه در محيط مدرسه افكار ديگران را تحمل كنيم؟

۱۲۵ بازديد

رئيس‌جمهور در پرسش مهر امسال خود گفت: چگونه در محيط مدرسه، افكار ديگران را تحمل كنيم و با چه سبكي مي‌توانيم اخلاق بالاتر، ادب بالاتر و تحمل بالاتر داشته باشيم؟

به گزارش خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاري فارس، رئيس‌جمهور در پرسش مهر امسال خود مطرح كرد: «بايد افكار ديگران را تحمل كنيم و به فكر ديگران احترام بگذاريم.

محيط مدرسه بايد محيط اخلاق و ادب باشد. چگونه در محيط مدرسه تحمل افكار ديگران و اخلاق و ادب را تمرين كنيم و با چه سبكي مي‌توانيم اخلاق بالاتر، ادب بالاتر و تحمل بالاتر داشته باشيم؟»

به گزارش فارس،‌ بر اساس مصوبه شوراي عالي آموزش و پرورش، پرسش مهر در اولين روز سال تحصيلي توسط عالي‌ترين مقام اجرايي كشور براي دانش آموزان و معلمان سراسر كشور اجرا مي‌شود.

در طرح پرسش مهر، رئيس جمهور وقت كشور يكي از مهم‌ترين مسايل كشور و يا تعليم و تربيت به عنوان پرسش مهر را مطرح مي‌كند و دانش‌آموزان و فرهنگيان در قالب فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري به آن پاسخ مي‌دهند.

* پرسش مهر از ابتدا تا كنون

همزمان با آغاز سال تحصيلي 77ـ1376 پرسش مهر توسط رئيس جمهور وقت در قالب طرح بنمار مطرح شد و وي ضمن ترغيب دانش‌آموزان به تفكر و تأمل بيشتر پيرامون موضوعات مهم و اساسي كشور و انقلاب، از آنان خواست راه‌حل‌هاي اساسي خود را به مسئولان ارائه دهند. 

پرسش‌هاي مطرح شده پيرامون «قانونمندي و احترام به قانون» و «راهكارهاي استقرار امنيت و راه حل‌هاي عملي براي بيرون راندن بيگانگان از منطقه» بود كه با هدف پرورش و روحيه مسئوليت پذيري، مشاركت جويي و تحقيق و پرسشگري و ايجاد اعتماد به نفس و خودباوري در جوانان و نوجوانان و حضور پر نشاط و جدي در عرصه فعاليت‌هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي بيان شد.

دومين پرسش مهر در سال 80ـ1379 با دو پرسش شامل «دين و آزادي در قانون اساسي كه روح ملت و اساس وحدت ملي است، چه جايگاهي دارد؟» و «با گفت‌وگوي تمدن‌ها چگونه مي‌توانيم جهاني زيباتر و انساني‌تر بسازيم؟» مطرح شد.

سومين پرسش مهر در سال تحصيلي 82ـ1381 با طرح 3 سوال شامل «راز و رمز انحطاط تمدن بزرگ ايران اسلامي و طرز تلقي منفي جهان نسبت به آن چيست؟»، «انقلاب اسلامي در گشودن راه رهايي از اين نگون‌ساري چه نقشي داشته است؟» و «براي رساندن كشور و ارتقاي ملت به جايگاه شايسته و واقعي خود در جهان امروز و تاريخ چه بايد كرد؟» برگزار شد.

در چهارمين پرسش مهر در سال 83ـ1382، دو سوال شامل «در جهان به هم پيوسته امروز چگونه مي‌توان با پرهيز از تنش‌هاي جهاني و دستيابي به پيشرفت‌ همه جانبه و پايدار، هويت ديني و ملي خود را حفظ كرد» و «موانع مهرورزي و عوامل خشونت اعم از ترور و جنگ در عرصه‌ جهاني چيست و مبارزه با آنها و حركت به سوي صلح مبتني بر عدالت چگونه ميسر است؟» مطرح شد. 

پرسش مهر پنجم در سال 84ـ1383 برگزار شد و 4 پرسش شامل «نسبت رشد عقلاني، آزادي، برابري و اخلاق در نظام «داد بنياد» مهدوي مورد انتظار ما چگونه است؟ آگاهي و اراده آدمي در رسيدن به اين نظام چه نقشي دارد؟»، «مهدويت در اديان الهي به ويژه يهوديت، مسيحيت و زرتشت چگونه است؟»، «از نهضت مشروطيت و ملي شدن صنعت نفت و انقلاب بزرگ اسلامي ايران چه درسهايي مي‌آموزيم؟ ملت رشيد ايران چه مي‌خواست و به چه رسيد؟» و «اصلاحات در 150 سال اخير در كشور تا تاكنون چه نقشي داشته است؟ موانع و دستاوردهاي آن چگونه بوده است؟» مطرح شد.

پرسش مهر ششم در سال تحصيلي 85ـ1384 شامل «چرا عدالت زيباست و رابطه عدالت با پيشرفت كشور چيست؟»، «رابطه عدالت با همدلي و همبستگي مردم چگونه است؟»، «چه كساني از برقراري عدالت نگرانند؟» و «مصاديق و زمينه‌هاي عدالت در حوزه آموزش و پرورش كدام است؟ و در تعليم و تربيت چه راهكارهايي پيشنهاد مي‌دهيد؟» بود.

 

احترام نشانه ي بزرگي

۱۵۰ بازديد

احترام گذاشتن به ديگران نشانه عظمت وبزرگي:
هر انساني براي خود احترامي قائل است . زماني كه به عقايد ،كارها وسليقه هاي افراد در حد ومحدوده خودشان احترام بگذاريم وسعي نكنيم هميشه در پي رد كردن آنها برآييم ديگران ما را به رسميت مي شناسند چرا كه مردم عادتا با كسي كه به آنان احترام بگذارندونسبت به ايشان ابرازتوجه وقدرداني كنندانس والفت مي گيرندپس براي جلب مردم آنچه مي خواهند بايد به آنان بخشيد . بديهي است كه مردم براي دوستي ورزيدن با افراد مال و منزل نمي خواهند بلكه صرفاً خواهان احترام و بزرگداشت خود از سوي آنان مي باشند . چرا كه مردم خود را دوست دارند و هر كس براي خودش جهاني دارد مملو از آراء وعقايد و نظرات متعددي كه همين عقايد انسانها رااز هم جدا مي كند و دنياي هر فردي براي خودش محترم است پس كسي كه به آنان احترم بگذارد و به عقايد آنان توجه نمايد . دوست مي دارند وكساني را كه عقايد آنان را ناديده گرفته و به شخصيت آنان احترام نمي گذارند نزد آنان هيچ محبوبيتي ندارد .
ممكن است بپرسيد چگونه به مردم احترام بگذاريم ؟ چگونه نشان دهيم كه به آنان توجه داريم ؟
جواب اينكه همان طور كه بيان شد هر انساني داراي خصلت يا رفتار و با عقيده و بعدي است كه شايسته ستايش و تمجيد است وظيفه ماست كه اين جنبه هاي خوب را بيابيم و او را به سبب داشتن آنها تمجيد نماييم . و اگر هم قصد داريم به رد و اصلاح رفتار و افكار كسي بپردازيم بايد از راه مناسبي استفاده كنيم . درابتدا بايد به جنبه هاي شخصيتي طرف مقابل تا حدودي آگاه شويم ظرفيت او را بسنجيم و آرام آرام او را به اشتباهي آگاه سازيم و در صورت نياز راه مناسب را به او پيشنهاد كنيم . در اينجاست كه او را از قصد و نيت نوعدوستي خود آگاه كرده و خود را براي محبوبيت آماده مي كنيم .

نكات اخلاقي

۱۶۱ بازديد

اخلاق خوب يكي از عوامل موفقيت هر فردي در جامعه است. انسان هاي خشن و بد اخلاق تنها و بدون دوست مي مانند. پيامبر اسلام، حضرت محمد صلي الله عليه و آله هدف از بعثت و رسالتش را تكميل اخلاق و ارزش هاي انساني مي داند. «بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ»(بحار الانوار، ج67، ص 372)

قرآن يكي از عوامل موفقيت حضرت رسول را اخلاق خوب ايشان مي داند:«فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِك؛ رحمت خدا تو را با خلق، مهربان و خوش خوي گردانيد و اگر تند خو و سخت دل بودي مردم از پيرامون تو متفرق مي‏شدند»(آل عمران، 159)

احترام به معلم

۱۱۲ بازديد

امير المومنين حضرت علي (ع) كسي است كه در تمام لحظات در كنار پيامبر بوده. به همين دليل مي توان ايشان را يكي از بهترين اشخاص براي الگو قرار دادن دانست. يكي از مسائلي كه توجه ويژه اي در قرآن و اسلام به آن شده احترام نسبت به اشخاص و به خصوص پدر و مادر و معلم است. تمام پيامبران و امامان توجه ويژه اي به اين موضوع داشتن و بيشتر مواقع معلم را هم در جايگاه پدر و مادر قرار مي دادن، اين مسئله به اهميت احترام گذاشتن به معلم و استاد تاكيد دارد.

 

احترام به يكديگر

۲۰۹ بازديد

در برخوردهاي اجتماعي كه انسان‌ها فراز و نشيب‌هاي زيادي پيدا مي‌كنند، به‌خصوص گره‌هاي عاطفي و احساسي يا اخلاقي و كاري و غيره، گاه ممكن است در تقابل قرار گيرند؛ در چنين وضعيتي اگر موضوع حفظ حرمت و احترام يكديگر نباشد. به­ سادگي خطوط قرمز ناديده گرفته از آن‌ها رد شده و به هم بي‌ادبي و بي‌احترامي مي‌كنند. ولي به واسطه وجود پتانسيل بالقوه حفظ حرمت‌ها و ادب و احترام و حريم‌هاي اخلاقي؛ انسان‌ها به فراز و فرودهاي احساساتشان مهار مي‌زنند و آن را به سلطه مي‌گيرند و در زاويه عناد و خصومت با ديگري قرار نمي‌گيرند. حفظ هويت فرهنگي و اخلاقي جامعه در جهت جلوگيري از بروز ناهنجاري‌هاي رفتاري، امري انكارناپذير است.

 

سيره ي نبوي بهترين الگوي جامعه ي اخلاقي

۷۶ بازديد

چكيده 

كاركرد الگو بودن پيامبر (ص)از جهت معرفت شناختي، اقناع ذهني و از لحاظ روانشناختي، اقناع عاطفي است و اين دو كاركرد امروزه بر عهده ي كساني است كه انتساب بيش تري به دين دارند. جذابيت پيامبر (ص) در وهله ي اول در اخلاق اجتماعي ايشان بود. همين اخلاق، محل تجلي عمومي ترين جذابيت ها و ارزش هاي انساني است و امروزه حتي دليلي بر حقانيت خود دين نيز تلقي مي شود. به همين سان جذاب ترين ويژگي براي الگو شدن يك جامعه، اخلاقي بودن آن است. جامعه ي اخلاقي، جامعه اي است كه بستر مناسبي را براي عمل اخلاقي فراهم مي كند. اين جامعه اثر مطلوبي نيز بر همبستگي اجتماعي دارد. زيباترين الگو براي اخلاق در جامعه ي اسلامي، اخلاق پيامبر اكرم (ص) است. 

واژگان كليدي : الگو (pattern)، اخلاق ديني (religious cthic)

آموزش شهروندي در مدسه!!!!!

۸۵ بازديد

آموزش شهروندي در مدرسه 

شهروندي يك فرايند مربوط به تمام عمر است و به همين جهت،همه ي افراد در تمام طول زندگي خود نيازمند  آموزش هاي متناسب با شهروندي در مراحل گوناگون زندگي هستند.

دانش آموزان نيز نيازمند آن هستند كه در زمينه هاي اخلاقي،رشد اجتماعي،و دانش درك درست و عيني از جهان،آموزش ببينند،در تمام تصميم گيري هاي مربوط به خودشان در خانه و مدرسه و جامعه مشاركت كنند و به عنوان يك شهروند،به صورتي فعال در مناسبات اجتماعي متناسب با احوال خودشان قرار گيرند.

آموزش و پرورش بايد به كودكان و نوجوانان كمك كند تا شهرونداني مسئول،مشاركت كنندگاني فعال در امور زندگي اجتماعي و فرهنگي، يادگيرندگاني موفق و علاقه مند و افرادي متكي به خود و قابل اعتماد بار آيند.

وقتي كه دانش آموزان به سن نوجواني و جواني مي رسند مدرسه بايد به آنان بياموزد كه چگونه يك زندگي مستقل براي خود ايجاد كنند و علاوه بر مهارت هاي ضروري،مشاوره و آموزش لازم در زمينه ادامه تحصيلات،پيدا كردن شغل،استقلال يافتن از خانواده،مديريت امور مالي خود و آشنايي با قوانين و ارتباط گيري با ادارات و مسئولان دولتي را به آنان آموزش دهد.

نوجوانان و جوانان نيازمند تركيب پيچيده اي از شايستگي هاي فكري و رفتاري و مهارت هاي  گوناگون نظري و عملي براي آغاز زندگي مستقل خود هستند و مدرسه بايد نقش خود در كمك به آنان را در اين امور پيچيده ايفا كند تا بتوانند به زندگي  اجتماعي وارد شوند و نقش مستقل خود به عنوان يك شهروند مسئول را ايفا كنند.