كرامت انساني در نگاه امام رضا (عليه السلام)

اسلام، به انسان از چنين ديدگاهي مي نگرد و در تأمين نيازهاي او، مذهب، عقيده و افكار او را ملاك قرار نمي دهد، بلكه انسانيت و كرامت او را ملاك قرار دادند ....  امام رضا (عليه السلام) – زكريا بن آدم: سألتُ الرضا (عليه السلام) عن رجل من اهل الذمّه اصابهم جوعٌ، فاتي رجلٌ يولد له، فقال: هذا لك اطعمه و هو لك عبدٌ. قال (عليه السلام): لا يبتاع حرّ، فانّه لا يصلح لك و لا من اهل الذّمه.»[1]
زكريا (از شاگردان امام) مي گويد: از امام (عليه السلام) پرسيدم كه مردي از اهل ذمّه (غير مسلمان مقيم در كشورهاي اسلامي) كه به فقر و گرسنگي دچار شده بود، فرزندش را آورد و گفت: فرزندم مال تو، او را خوراك بده و او برده تو باشد. امام فرمود: (آنان) آزاده خريد و فروش نمي شود، اين كار شايسته تو نيست، از ذميان نيز روا نمي باشد.
سخن امام، در اوج كرامت انسان و ارزش هاي انساني قرار دارد و ارزش هاي مالي را نفي مي كند. امام رضا (عليه السلام) اجازه نمي دهد آزادي فرزند انساني اگر چه ذمي و كافر باشد، با امور مادي معاوضه گردد و كرامت و منزلت انسان به بهانه اينكه گرسنه است خدشه دار شود. از نظر امام، انسان آزاد است و احتياجات اقتصادي نمي تواند او را برده او سازد و آزادي خدادادي او را سلب كند، اگرچه مسلمان نباشد.... بنگريد كه اين بينش درباره كافران و ذميان است.[2]

منبع: كتاب فرازهايي از سخنان امام رضا (عليه السلام)، بنياد پژوهشهاي آستان قدس رضوي