احترام و اخلاق از منظر آيات قرآن

هر كس تقواي الهي پيشه كند، خداوند راه نجاتي براي او فراهم مي‌كند و او از جايي كه گمان ندارد، روزي مي‌دهد

قرآن حكيم

1. توكل:

« وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَي اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدْراً » (طلاق / 3)

و هر كس بر خدا توكل كند، كفايت امرش را مي‌كند، خداوند فرمان خود را به انجام مي‌رساند، و خدا براي ه رچيزي اندازه‌اي قرار داده است.

2. تقوا:

« مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ » (طلاق / 2و3)

هر كس تقواي الهي پيشه كند، خداوند راه نجاتي براي او فراهم مي‌كند و او از جايي كه گمان ندارد، روزي مي‌دهد.

3. شكر نعمت، كفر نعمت:

« لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيدٌ » (ابراهيم / 7)

اگر شكرگزاري كنيد، (نعمت خود را)بر شما خواهم افزود، و اگر ناسپاسي كنيد، مجازاتم شديد است.

4. صبر:

« وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» (انفال / 46)

وصبر و استقامت كنيد كه خداوند با استقامت كنندگان است.

5. توبه:

« يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَي اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحاً عَسي رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ » (تحريم / 8)

اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، بسوي خدا توبه كنيد، توبه‌اي خالص، اميد است(با اين كار)پروردگارتان گناهانتان را ببخشدو شما را در باغهايي از بهشت كه نهرها از زير درختانش جاري است، وارد كند.

6. اخلاص:

« فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ » (غافر / 14)

(تنها)خدا را بخوانيد و دين خود را براي او خالص كنيد، هر چند كافران ناخشنود باشند.

آنهايي كه از مۆمنان اطاعت كار، در صداقتشان عيب جويي مي‌كنند، و كساني را كه (براي انفاق در راه خدا)جز به مقدار (ناچيز)توانايي خود دسترسي ندارند، مسخره مي‌نمايند، خدا آنها را مسخره مي‌كند و براي آنها عذاب دردناكي است

7. رضا:

« رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ » (توبه / 72)

و خشنودي خدا بزرگتر است.

8. احترام به پدر و مادر:

« لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً » (بقره / 83)

جز خدا را نپرستيد وبه پدر و مادر خود احسان كنيد.

9. خوش گفتاري:

« وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً » (بقره / 83)

و با مردم (به زبان) خوش سخن بگوييد.

10. امانت:

« إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُۆَدُّوا الْأَماناتِ إِلي أَهْلِها »(نساء / 58)

خداوند به شما فرمان مي‌دهد كه امانتها را به صاحبانش بدهيد.

11. عدل:

« إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ » (نساء / 58)

هنگامي كه ميان مردم داوري مي‌كنيد، به عدالت داوري كنيد.

12. امر به معروف و نهي از منكر:

« وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّهٌ يَدْعُونَ إِلَي الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ » (ال عمران / 104)

بايد از ميان شما، جمعي دعوت به نيكي ، و امر به معروف و نهي از منكر كنند و آنها همان رستگارانند.

13. نقض عهد، قطع رحم، فساد:

«وَ الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَهُ»(رعد/ 25)

آنها كه عهد الهي را پس از محكم كردن مي‌شكنند، و پيوندهايي را كه خدا دستور به برقراري آن داده قطع مي‌كنند، و در روي زمين فساد مي‌كنند، لعنت براي آنهاست.

 كمك

14. پيروي از احسن:

«الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ » (زمر / 18)

همان كساني كه سخنان را مي‌شنوند و از نيكوترين آنها پيروي مي‌كنند، آنان كساني هستند كه خدا هدايتشان كرده، و آنها خردمندانند.

15. صدق و راستگويي:

« اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ » (توبه / 119)

از خدا بترسيد و با راستگويان باشيد.

16. قرض‌الحسنه:

« مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ أَضْعافاً كَثِيرَهً وَ اللَّهُ يَقْبِضُ وَ يَبْصُطُ » (بقره / 245)

كيست كه به خدا قرض‌الحسنه دهد، تا خدا بر آن چند برابر بيفزايد؟خدا تنگدستي دهد و توانگري بخشد.

17. قولنامه:

« إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلي أَجَلٍ مُسَمًّي فَاكْتُبُوهُ » (بقره / 282)

چون وامي تا مدتي معين به يكديگر مي‌دهيد، آن را بنويسيد.

18. تمسخرو استهزاء:

« الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُۆْمِنِينَ فِي الصَّدَقاتِ وَ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ » (توبه / 79)

آنهايي كه از مۆمنان اطاعت كار، در صداقتشان عيب جويي مي‌كنند، و كساني را كه (براي انفاق در راه خدا)جز به مقدار (ناچيز)توانايي خود دسترسي ندارند، مسخره مي‌نمايند، خدا آنها را مسخره مي‌كند و براي آنها عذاب دردناكي است.

19. القاب زشت:

« وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ » (حجرات / 11)

و با القاب زشت و ناپسند يكديگررا ياد نكنيد.

20. دروغ:

« وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ» (نحل / 116)

به خاطر دروغي كه بر زبانتان جاري مي‌شود نگوييد اين حلال است و آن حرام، تا بر خدا افترا ببنديد.

21. بخل:

« وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَهِ » (ال عمران / 180)

كساني كه بخل مي‌ورزند، و آنچه را خدا از فضل خويش به آنان داده انفاق نمي‌كنند، گمان نكنند اين كار به سود آنها است، بلكه براي آنها شر است بزودي در روز قيامت، آنچه را نسبت به آن بخل ورزيدند، همانند طوقي به گردنشان مي‌افكنند.

22. غيبت:

« وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ » (حجرات / 12)

وهيچ يك از شما ديگري را غيبت نكند، آيا كسي از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟(به يقين)همه شما از اين امر كراهت داريد.

23. گمان بد:

« اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ » (حجرات / 12)

از بسياري از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضي از گمانها گناه است.

كساني كه دوست دارند زشتيها در ميان مردم با ايمان شيوع يابد، عذاب دردناكي براي آنان در دنيا و آخرت است

24. تجسس:

« وَ لا تَجَسَّسُوا » (حجرات / 12)

و هرگز(در كار ديگران)تجسس نكنيد.

25. حسد:

« أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلي ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ » (نساء / 54)

با اينكه نسبت به مردم و بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشيده، حسد مي‌ورزند؟

26. ظلم:

« وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ » (شعراء / 227)

آنها كه ستم كردند به زودي مي‌دانند كه بازگشتشان به كجاست.

27. شايع كردن زشتيها (تشيع فاحشه):

« إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفاحِشَهُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْ‏آخِرَهِ » (نور / 19)

كساني كه دوست دارند زشتيها در ميان مردم با ايمان شيوع يابد، عذاب دردناكي براي آنان در دنيا و آخرت است.

28. سخن چيني:

« هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ » (قلم / 11)

كسي كه بسيار عيبجوست و به سخن چيني آمدو شد مي‌كند، (پيروي مكن).

29. عيب‌جويي:

« وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَهٍ لُمَزَهٍ » (همزه / 1)

واي بر هر بدگوي عيبجويي.