40نكته مهم اخلاقي در 40 جمله كوتاه و خواندني
سخنان خوب بايد در زيباترين جملات طراحي و تدوين شوند، تا مورد توجه و تأمل مخاطبان واقع شود. به عبارتي ساده تر قالب كلام مي بايست با قيمت كلام هم سان باشد. خوب سخن گفتن؛ سخن خوب گفتن، از مهم ترين لوازم پيام رساني و متقاعد سازي در روان شناسي ارتباطات به شمار مي آيد.

حسن خلق آن است كه فرد به اخلاق و صفات پسنديده ي انساني و اسلامي مزيّن شده باشد و با خوي خوش،اخلاق نيكو و اعمال و كردار خود را تطبيق دهد و بر نحوه ي برخورد و روابط خود را با ديگران تنظيم كند.
اهميت اين خصيصه به قدري است كه خداوند تبارك و تعالي پيامبرش را چنين توصيف كرده:

(وَ إنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظِيم). (1)
اي پيامبر در حقيقت تو به خُلقي نيكو و عظيم آراسته اي.
از سوي ديگر آن حضرت نيز هدف از بعثت خود را ...

تمام مكارم اخلاقي معرفي فرموده است كه:

بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ مَكارِمَ الأخْلاق. (24)
و ارزش بشر را به پنج چيز دانسته است: دين ، عقل ، حيا ، حسن خلق و ادب.
اين مطلب به روشني در همه جا هويدا است كه ....

‌

(بقيه را ميتوانيد در ادامه ي مطلب دنبال كنيد....)

هر كس تقواي الهي پيشه كند، خداوند راه نجاتي براي او فراهم مي‌كند و او از جايي كه گمان ندارد، روزي مي‌دهد

شاخص هاي كرامت انساني

 با استناد به متن آموزه هاي ديني، مي توان معيارهايي را براي كرامت انساني معرفي نمود كه مبنايي باشد براي  آنكه مشخص شود فردي صاحب كرامت است يا خير؛همچنين اين شاخص ها، معيارهايي را براي آنكه افراد صاحب كرامت نفس شوند،  معرفي مي نمايد.

1. خويشتن داري

يكي از معيارهايي كه مشخص كننده انسان هاي با كرامت است، خويشتن داري ومالكيت هواي نفس است. انسان كريم بر زبان،  غضب و اميال خويش تسلط دارد، چشم و دلي پاك دارد و هواي نفسش در نظرش كوچك و پست است.

امام علي (ع) در اين خصوص چنين بيان مي دارند: «الكريم من تجنب المحارم وتنزه عن العيوب»؛[82]  انسان باكرامت كسي است كه از حرام اجتناب مي كند و از همة  عيب ها منزه و پاك است. «من كرمت نفسه، صغرت الدنيا في عينه ومن هانت نفسه كبرت الدنيا في عينه»؛[83] هر كس كرامت نفس داشته باشد ، دنيا در ديده اش كوچك است وهر كس نفسش خوار باشد دنيا در ديده اش بزرگ است. «أملك عليك هواك وشحّ بنفسك عمّا لا يحلّ لك،  فإنّ الشحّ بالنّفس حقيقة الكرم»؛[84] هواي نفست را نگه دار و نسبت به خويشتن از آنچه حرام است بخل بورز؛ زيرا بخل نسبت به خويشتن،  حقيقت كرم است. «من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته»؛[85] آن كس كه كرامت نفس دارد، شهوات و تمايلات نفساني، نزدش خوار و حقير است. «من كرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصية»؛[86] آن كس كه كرامت نفس دارد ، هرگز آن را با ارتكاب گناه و نافرماني پست و موهون نمي سازد. «ثلاثة تدلّ علي كرم المرء؛ حسن الخلق، كظم الغيظ وغضّ الطّرف»؛[87] سه چيز گواه كرم مرد است: خوش خويي، غلبه برخشم و چشم پوشي.

2. نرم خويي وخوش اخلاقي

معيار ديگري كه نشانگر كرامت انساني است،  خوش اخلاقي و نرم خويي است.

علي(ع) مي فرمايند: «من الكرم لين الشّيم»؛[88]  نرم خويي از كرم است. و «والكرم حسن السّجية»؛[89] خوش رفتاري از كرامت است. و «يستدلّ علي كرم الرجل بحسن بشره وبذل برّه»؛[90] بر كرامت آ دمي، با گشاده رويي و  نيك خويي و احسان كردنش استدلال شود.

3. پايبندي به عهد و پيمان

كريمان، كساني هستند كه هنگام بستن عهد و پيمان و دادن وعده، خود را ملزم به انجام آن مي دانند.

مولاي متقيان چنين تأكيد دارند كه: «مِن الكرم الوفاء بالذِمم»؛[91]  از نشانه هاي كرامت، وفاي به تعهدات است. و «الكرم بذل الجود وانجاز الوعود»؛[92]  كرامت، بخشش را به كار بستن و پيمان ها را به جاي آوردن است. و «الكريم إذا وعد وفي وإذا تواعد عفي»؛ كريم هنگامي كه وعده اي مي دهد به آن  وفا مي كند و هنگامي كه به او وعده اي داده مي شود، از آن  در مي گذرد. و «سنّة الكرام الوفاء بالعهود، سنّة اللئام الجحود»؛[93] سنت انسان هاي كريم، وفاي به پيمان ها است و سنت انسان هاي لئيم، انكار و تكذيب است.

.

.

.

كرامت انساني در نگاه امام رضا (عليه السلام)

اسلام، به انسان از چنين ديدگاهي مي نگرد و در تأمين نيازهاي او، مذهب، عقيده و افكار او را ملاك قرار نمي دهد، بلكه انسانيت و كرامت او را ملاك قرار دادند ....  امام رضا (عليه السلام) – زكريا بن آدم: سألتُ الرضا (عليه السلام) عن رجل من اهل الذمّه اصابهم جوعٌ، فاتي رجلٌ يولد له، فقال: هذا لك اطعمه و هو لك عبدٌ. قال (عليه السلام): لا يبتاع حرّ، فانّه لا يصلح لك و لا من اهل الذّمه.»[1]
زكريا (از شاگردان امام) مي گويد: از امام (عليه السلام) پرسيدم كه مردي از اهل ذمّه (غير مسلمان مقيم در كشورهاي اسلامي) كه به فقر و گرسنگي دچار شده بود، فرزندش را آورد و گفت: فرزندم مال تو، او را خوراك بده و او برده تو باشد. امام فرمود: (آنان) آزاده خريد و فروش نمي شود، اين كار شايسته تو نيست، از ذميان نيز روا نمي باشد.
سخن امام، در اوج كرامت انسان و ارزش هاي انساني قرار دارد و ارزش هاي مالي را نفي مي كند. امام رضا (عليه السلام) اجازه نمي دهد آزادي فرزند انساني اگر چه ذمي و كافر باشد، با امور مادي معاوضه گردد و كرامت و منزلت انسان به بهانه اينكه گرسنه است خدشه دار شود. از نظر امام، انسان آزاد است و احتياجات اقتصادي نمي تواند او را برده او سازد و آزادي خدادادي او را سلب كند، اگرچه مسلمان نباشد.... بنگريد كه اين بينش درباره كافران و ذميان است.[2]

قرار گرفتن در جاذبه محبت خدا كه در نتيجة تقوا به وجود مي آيد، بالاترين مرحلة تكامل يك انسان است؛ زيرا تا آدمي از زرق و برق دنيوي حيات نگذرد و زنجيري را كه با دست خود به جهت علاقه به مال و منال و مقام و شهرت به روح خود بسته است باز نكند، موفق به قرار گرفتن در جاذبة محبت خداوندي نمي گردد. تقوا دو جزء اساسي سلبي و ايجابي دارد: جزء سلبي آن عبارت است از: صيانت ذات از آلودگي هاي شئون طبيعي محض و تمايلات حيواني و نگهداري ذات از تباه شدن در شعله هاي سوزان خودخواهي. اين جزء از تقوا مقدمة ضروري گرديدن تكاملي است كه هر اندازه بيشتر مراعات شود بر آمادگي براي تحول و دگرگوني افزوده مي شود و همة آيات مربوط به لزوم تزكيه و تهذيب نفس و بسياري از اصول و قواعد اخلاقي مربوط به اين جزء از تقوا است. جزء ايجابي آن عبارت است از: تحصيل صفات حميده و عالية انساني و اعتقاد به تحت سلطه و نظارة خداوندي قرار گرفتن و قرار دادن خود در جاذبة كمال و صعود بر مقام من حقيقي.

اخلاق خوب يكي از عوامل موفقيت هر فردي در جامعه است. انسان هاي خشن و بد اخلاق تنها و بدون دوست مي مانند. پيامبر اسلام، حضرت محمد صلي الله عليه و آله هدف از بعثت و رسالتش را تكميل اخلاق و ارزش هاي انساني مي داند. «بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاقِ»(بحار الانوار، ج67، ص 372)

قرآن يكي از عوامل موفقيت حضرت رسول را اخلاق خوب ايشان مي داند:«فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِك؛ رحمت خدا تو را با خلق، مهربان و خوش خوي گردانيد و اگر تند خو و سخت دل بودي مردم از پيرامون تو متفرق مي‏شدند»(آل عمران، 159)